Słowem przez świat. „Mappa Mundi” – nowy tomik Mirosława Syniawy w języku śląskim

Świetny artykuł. Jestem bardzo zadowolony, że wszedłem na tę stronę . Wielu osobom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na opisywany temat, ale zazwyczaj tak nie jest. Stąd też moje pozytywne zaskoczenie. Świetny artykuł. Będę rekomendował to miejsce i regularnie odwiedzał, aby poczytać nowe rzeczy.

moim zdaniem takowa jeszcze nie została napisana. ale jest wiele aspirujących tytułów np. Hanyska oraz pozostałe dwie części.

Książka „Kajś” to bezsprzecznie ten tytuł, który pozwala dogłębnie zrozumieć śląskość i zmierzyć się ze stereotypami i przy okazji po prostu wejść w temat. Autor trochę poszukiwał w niej siebie, odpowiedzi na osobiste pytania i kwestie, ale w tej wędrówce przeszłość, otarł się o rzeczy, które definiowały bycie Ślązakiem, które miały i nadal mają znaczeni. Ale, jest też na przykład rewelacyjna książka Sekrety Chorzowa (tak na prawdę to w tej serii jest więcej pozycji dot. śląskich miast i nie tylko), która co prawda skupia się oczywiście na tym konkretnym mieście, ale z treści można też wiele wyciągnąć, choć opisane są rozmaite miejsca czy postaci, to przecież związane z nimi rzeczy wydarzyły się na śląsku i w tym konkretnym mieście. Ale to książka Rokity jest tą, którą należy w pierwszej kolejności wziąć pod uwagę, chcąc „ugryźć” ten temat.

Wydaje mi się, że najważniejszą śląską książką są mimo wszystko „Listy z Rzymu” prof. Zbigniewa Kadłubka.

Sama książka jest szczególnie interesująca z perspektywy postkolonialnej – znajdujemy tu podobne schematy jak w literaturach krajów postsowieckich, to jest – („barbarzyński”) Wschód kolonizuje („cywilizowany”) Zachód (warto tu wspomnieć o niejako analogicznej książce „Wspomnienia Młodego Człowieka” litewskiego prozaika Ričardasa Gavelisa).

„Listy…” są, jak wskazuje sam tytuł, przykładem już coraz rzadziej widzianej literatury epistolograficznej, tutaj w połączeniu z literaturą podróży (por. „Italienische Reise” Goethego).

Archaiczny, erudystyczny styl wypowiedzi, przywołujący na myśl renesansowych, wszechstronnych myślicieli, sygnalizuje połączenie cywilizacyjne między Śląskiem a światem Zachodu.

Śląsk, w zestawieniu z miastami portowymi Italii, przypomina miejsce, z którego się wypływa w świat i jednocześnie miejsce, do którego się wraca. Dom Abrahamowy, z którego trzeba wyjść.

Warto tu również wspomnieć o podejściu do sprawy narodowej – pewnego rodzaju remitologizacja Ślązaków poprzez przejęcie negatywnego „kolaboranci” i zmiana na „COLLABORANTES”, a więc ludzie w wiecznej współpracy ze wszechświatem.

Historycznie jest to książka, której możemy przypisać zapoczątkowanie nowego ruchu literackiego w języku śląskim, była to próba pokazania, że po śląsku da się pisać poważnie, pięknie. Jak na mój gust – bardzo udana (5/5)

Nie można do końca powiedzieć z całą pewnością, że jakaś książka jest najważniejsza, ponieważ to wszystko zależy od danego kanonu, preferencji danej osoby czy emocji, które płyną z lektury.
Moim zdaniem jedną z ważniejszych książek są Utropy Mucyny:
Gertruda Mika jest naprawdę przebojową babką. Z jednej strony jej postać jest trochę satyryczna, momentami wyolbrzymiona, ale tej kobiety nie można nie lubić. Pomysłów ma co niemiara. Jej teksty po prostu są rozbrajające. Całość została przedstawiona w języku śląskim. Każdy może zrozumieć o co tak naprawdę chodzi. Ja, która posługuję się gwarą niektórych słów nie potrafiłam zrozumieć, ale z kontekstu zdania potrafiłam wyciągnąć prawdziwy sens. Narratorką jest właśnie tytułowa Micyno, czyli Gertruda Mika. To prosta kobieta, która nie ukrywa nic przed czytelnikiem. Czasem zdarza się, że zwraca się bezpośrednio do nas by przykładowo zwrócić uwagę na konkretną rzecz czy coś przypomnieć. Całość ma charakter dziennika, kroniki, gdzie bohaterka przy okazji opisywania swoich przeżyć ukazuje też życie na Fytlu(część Bytomia). Wszystkie opowiastki łączą się ze sobą, ale każda z nich przedstawia inny ułamek rzeczywistości. Zdarza się, że przewijają się kryminalne zagadki, ale wszystko zostało przedstawione w sposób przemyślany, z jajem, ale i pewną mądrością życiową. Niektóre kwestie mają niemal mityczny charakter co ukazuje wieloaspektowość pojmowania tej książki. Książka ukazuje także całą gamę charakterów ludzkich, co może być przyczynkiem do odrębnej analizy. Tutaj macie dosłownie wszystko, wątek zdrady, śmierć, powrót zza grobu, kradzież, porwanie, smutek, walka…dla każdego coś miłego
Książka pokazuje Śląsk z najlepszej perspektywy. Został zachowany odpowiedni klimat, ukazano jedną z dzielnic śląskiego miasta a i co najważniejsze napisano ją po śląsku.