5 powodów, dlaczego lepiej być Polakiem niż Ślązakiem

Większość z nas czuje dumę z bycia Ślązakiem. I słusznie! Mówiąc za Sándorem Márai – to wielki dar mówić i pisać w sekretnym języku małego narodu. Czy jednak spoglądając pragmatycznym i chłodnym okiem, nie jest wygodniej być Polakiem niż Ślązakiem?

Będąc Polakiem:

1. Nie musisz nieustannie tłumaczyć się ze swojej inności

Śląskość polega na nieustannym tłumaczeniu „się” i tłumaczeniu „czegoś”. Pół biedy, gdy konfrontujemy się z racjonalnymi pytaniami dotyczącymi kultury, zwyczajów czy języka. Problem zaczyna się, gdy stajemy oko w oko z pytaniami dotyczącymi tożsamości – dlaczego jesteś tym, kim jesteś? Dotykają one najbardziej intymnych sfer życia człowieka, bo przecież nikt czarnoskórego nie zapyta, dlaczego jego skóra jest czarna, a nie biała. Wielu rozmówców wciąż nie rozumie, że zadanie pytania – dlaczego nie jesteś Polakiem? – może powodować u Ślązaków dyskomfort i zażenowanie.

Rzekoma jednorodność etniczna Polski tak bardzo stała się powszechną tezą, że wiele osób stawia znak równości pomiędzy mówieniem po polsku, a byciem Polakiem.

2. Robiąc zdjęcie z flagą nie musisz odpowiadać, że nie jesteś Ukraińcem i tłumaczyć, że w ręce trzymasz śląską flagę

W wielu miejscach na świecie, szczególnie w górach, popularna jest tradycja robienia sobie zdjęcia z flagą państwa lub narodu, z którym dany odwiedzający czuje szczególną więź. W przypadku Polaków ich flagę pomylić można jedynie z indonezyjską lub monakijską, z czego Indonezyjczycy zasadniczo wyglądają inaczej niż Polacy, a Monakijczyków jest po prostu mało.

Z górnośląską flagą sytuacja mocno się komplikuje z kilku względów. Po pierwsze, mało kto poza Śląskiem wie, że taka flaga w ogóle istnieje. Po drugie, flaga Górnego Śląska jest podobna do flagi ukraińskiej. Po trzecie, wzrost liczby Ukraińców i Ukrainek mieszkających w Polsce spowodował, że oni sami odwiedzając polskie góry nierzadko robią sobie zdjęcie z flagą kraju, z którego pochodzą.

Odkładając na bok żarty z nagłówka – zdjęcia z górnośląską flagą są bardzo fajną tradycją, a niekomfortowe pytania można wykorzystać, aby szerzyć wiedzę o Ślązakach, którzy są najliczniejszą mniejszością narodową zamieszkującą terytorium Rzeczypospolitej. Zapewniam Was, że mało kto poza granicami Polski wie o istnieniu śląskiej mniejszości.

Przypominam, że swoje zdjęcie z flagą możesz dodać do galerii ślonskij fany, które umieszone zostanie wśród kilkudziesięciu innych fotografii. Zapraszam!

3. Nie toczysz długich dyskusji w Internecie, że słowo „portfel” u Ciebie w domu wymawiało się inaczej

Są dwa rodzaje najbardziej bezcelowych dyskusji w Internecie – o polityce oraz o poprawnym pisaniu po śląsku. Jednym z najbardziej smutnych momentów jest ten, gdy ktoś napisze komentarz lub nawet cały artykuł po śląsku, a pod nim rozgorzałą dyskusja o tym, że u kogoś w domu godało się bojtlik, a nie bajtlik. Nie jest istotna treść artykułu. Ważniejsze jest to, że ktoś użył, zdaniem komentującego, złej formy gramatycznej jednego słowa.

Polacy mają łatwiej, mogą zerknąć do jednego z wielu słowników i sprawdzić jak powinno napisać się słowo „portfel”. A zaoszczędzony czas spędzić dyskutując o polityce lub religii.

4. Uczysz się polskiej historii. Będąc Ślązakiem uczysz się polskiej w szkole, a śląskiej w domu

Któż z nas – Ślązaków będąc uczniem nie poznawał jednej wersji historii w szkole, a drugiej już w domu, od rodziców lub dziadków? Swoisty dysonans poznawczy pojawia się u wielu śląskich dzieci, które dopiero po jakimś czasie zaczynają rozumieć, że historia zależy od perspektywy osoby opowiadającej. Historia w naszych szkołach jest polonocentryczna, skupiona na tym, aby wychowywać młode pokolenie polskich patriotów, którzy gotowi będą w romantycznym geście umierać za Polskę. Śląska historia ma nie tylko zupełnie inny punkt widzenia lecz przede wszystkim jest nacechowana większym pragmatyzmem i realizmem.

Po kilku latach dojrzewania i odkrywania własnej tożsamości każdy młody Ślązak i Ślązaczka będą musieli odpowiedzieć sobie na pytanie, którą perspektywę historyczną – polską czy śląską obiorą za swoją.

5. Masz solidną reprezentację polityczną Twoich narodowych interesów

Będąc Polakiem możesz wybierać wśród partii, które realizować będą kulturalny i społeczny rozwój Twojego narodu. Z trudnych i łatwych jednocześnie do wytłumaczenia względów Ślązacy nie mają politycznej reprezentacji z prawdziwego zdarzenia i wybierają spośród partii, w których śląska narodowość i etniczność są w agendzie na dalekich miejscach.

Jest to zasługa samych Ślązaków, dla których tematy etniczne zdają się być drugorzędne. O tym pozornie paradoksalnym zjawisku doskonale napisał Zbigniew Rokita w swoim felietonie pt. Trump tłumaczy Śląsk.