Śląska kultura

Jaka jest śląska kultura? Przekonaj się, że kultura Górnego Śląska oferuje bardzo wiele także dla ambitnych odbiorców. Dowiesz się tutaj także o śląskich tradycjach i zwyczajach, języku śląskim oraz książkach pisanych o Śląsku i po śląsku. Jeśli szukasz śląskich przepisów na tradycyjne potrawy i desery – znajdziesz je tutaj w osobnej kategorii.

Centrum Badań nad Kulturami Mniejszymi

Centrum Badań nad Kulturami Mniejszymi zainaugurowało swoją działalność

8 grudnia brałem udział w uroczystej inauguracji działalności Centrum Badań nad Kulturami Mniejszymi, które powstało w ramach działalności Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach...

[QUIZ] Sprawdź czy znasz ślonsko godka? Część II

24
Dziś przygotowałem dla Was drugą część quizu sprawdzającego jak dobrze znacie ślonsko godka. Jest trochę trudniejsza niż poprzednia zabawa, przygotowałem kilka podchwytliwych pytań, ale...

Mianujom mie Hanka – przejmujący spektakl o trudnych śląskich losach

3
Mianujom mie Hanka to monodram, w którym w główną i jedyną rolę wcieliła się znakomita aktorka Grażyna Bułka, znana wszystkim z Cholonka - sztandarowej...
rajzyfiber

Rajzyfiber, czyli śląski stres przed podróżą

6
Jest w języku śląskim słowo, które uwielbiam za jego niedosłowność i uniwersalność. To rajzyfiber. Etymologia słowa jest prosta. Wystarczy z niemieckiego połączyć die Reise (podróż)...

6 powodów dla których #11 Tauron Nowa Muzyka ponownie mnie zachwycił

2
#1 Strefa Kultury Nie wiem czy może istnieć lepsze miejsce do organizacji festiwalu z nowoczesną muzyką, niż dawny poprzemysłowy teren. Chociaż niesamowitość miejsca nie wynika...

#11 Tauron Nowa Muzyka | co urzekło mnie drugiego dnia?

1
Drugi dzień Festiwalu Tauron Nowa Muzyka już za mną. Na bloga wrzucam te propozycje, które najbardziej zapadły mi w pamięć. To czego zawsze szukam...

#śląska rzecz: klopsztanga

9
Jechałem na rowerze przez stare, komunistyczne osiedle. Zauważyłem, że wiele rzeczy zmieniło się wokoło, ale klopsztanga pozostała taka, jaka była 15 lat temu. A...

Kōmisorz Hanusik i Sznupok, czyli powrót w dobrym stylu

0
Komisorz Hanusik powrócił! Tym razem do spółki ze Sznupokiem – literackim wykładowcą na Uniwersytecie Śląskim, który dzięki swojej historycznej  wiedzy pomaga policjantom w rozwiązywaniu...

[QUIZ] Jak dobrze znasz ślonsko godka? Sprawdź się!

Dla wielu osób nieodłącznym atrybutem śląskości jest posługiwanie się w życiu codziennym ślonskom godkom. Nie ważne jest, czy piszemy i mówimy poprawnie, czy z...

Poznejcie Ślonsk tak oszkliwy, że żodyn niy chce na niego paczeć

Śląsk to miejsce, w którym nikt przy zdrowych zmysłach nie chciałby mieszkać. Tutaj zawsze pada deszcz i unosi się nieprzyjemna dla oczu mgła. Ci,...

Dziennik ks. Franza Pawlara. Opis ostatnich dni II WŚ na Górnym Śląsku

3
Dziennik Księdza Franza Pawlara to wspomnienia z końca II Wojny Światowej, które pokazują nam, że wojna jest ogromną tragedią bez względu na narodowość stron...

#10 Tauron Nowa Muzyka – niezwykłe koncerty w inspirującym miejscu

5
Bez cienia przesady mogę stwierdzić, że koncerty muzyczne są dla mnie wydarzeniem ocierającym się o mistycyzm. I to nie z powodu jakieś muzycznej pasji,...

W poszukiwaniu zagubionego serca. Czy zdołałem pokochać tę Ziemię?

Zastanawiałem się dzisiaj gdzie jest moje serce? Czy na Śląsku czy w Tatrach? A może zostawiłem je w walijskich górach? Na krymskich skałach? W...

Wobec zmierzchu jesteśmy zupełnie bezradni

2
Zmierzch to ten moment dnia, w którym percepcja i ocena miejsc oraz budynków jest najtrafniejsza. Bo przecież już nie jesteśmy oślepieni blaskiem słońca, a...

Spójrz na Śląsk innym okiem. „Dyskretny urok Śląska” już do kupienia w dobrych sklepach

1
"Dyskretny urok Śląska" otwiera śląską trylogię Evy Tvrdej, współczesnej pisarki z czeskiej strony Śląska. Eva Tvrdá przenosi nas kilkanaście kilometrów na południowy zachód od...

Jak Komisorz Hanusik uratowoł Ślonsk od warszawskij okupacje? [KONKURS]

2
Przeczytałem Komisarza Hanusika i mam spory problem. Pierwsza część była tak dobrze napisana, że oczywiste dla mnie było, iż sprostanie tak wysoko postawionej poprzeczce...

Jak wygląda tradycyjna śląska palma wielkanocna?

Tradycyjna śląska palma wielkanocna różni się zasadniczo od polskich, które zobaczyć możemy w telewizji lub Internecie. Zgodnie ze zwyczajem śląska palma nie jest duża...

Dlaczego NOSPR to nie miejsce na odważny rap?

Dziś idę pod prąd wśród tych, którzy są w większości i uważają, że występ Miuosha, Jimka i orkiestry symfonicznej w sali NOSPRu był genialnym...

Co pedziołby Kant po ślonsku? Przekrój osiągnięć największych filozofów

Filozof w mowie potocznej nie kojarzy się za dobrze. Utożsamiamy go z kimś, kto mitręży swoje wolne chwile na zbędne rozważania, zamiast zająć się...

Drugo tajla „Kōmisorza Hanusika” je fertich

Pamiętacie Komisorza Hanusika? Kto by nie pamiętał! Część druga pt. „We tajnyj sużbie ślōnskij nacyje” dzieje się pięć lat po srogij chaji. Książka do...

Uciekam. W mieście nawet myśleć nie muszę

2
Idę obok odrapanych kamienic, które w gruncie rzeczy nie są tak brzydkie, jak się mi wydawało. A może nie byłyby aż tak brzydkie, gdyby...

Morfina na podstawie Twardocha to nie jest spektakl dla spokojnych ludzi

Wychodząc z Morfiny wystawianej przez Teatr Śląski żałowałem, że nasamprzód nie zdążyłem przeczytać książki Twardocha. Sztuka miała klimat ogromnie specyficzny, który trudno miałem odnieść...

Kto kocha, a fto przaje? O śląskich uczuciach

Praktycznie we wszystkich wspomnieniach czy opowieściach dotyczących Śląska do okresu, powiedzmy, międzywojnia można natknąć się na opis Ślązaka, jako osoby o naturze raczej twardej,...

„Dante i inksi” – zbiór poezji w śląskim przekładzie

3
JOSEPH VON EICHENDORFF SPŌMNIYNIE (Erinnerung) 1 Ty ptŏszku, cojś przifurgnōł sam Z daleka, lipo, co tak sie Kolybiesz, zdrzōdło, pedzcie mi Kaj isto tyn mōj hajmat je. (...) Powyższy wiersz to fragment „Dante...

Wspomnienia z wernisażu Mężczyzn z Węgla

10
To był wyjątkowy wieczór z wyjątkowymi ludźmi! (O co chodzi w Projekcie Metropolitanin pisałem kilka dni temu) Wieczory takie jak tamten dodają ogromnego kopa...

Zakochałem się i poszedłem do NOSPRu

8
A raczej w odwrotnej kolejności. Z resztą, czy to ważne? Ciągnęło mnie do NOSPRu od momentu otwarcia, ileż to nasłuchałem się opinii, ileż to...

Projekt Metropolitanin – Mężczyźni z Węgla. Zaproszenie na wernisaż

2
Gest, dźwięk, obraz, czy słowo. Jest wiele sposobów, aby wyrażać swoją tożsamość, pasję i zarażać nią innych. Projekt Metropolitanin to regionalna inicjatywa artystyczno –...

Ich książęce wysokości – konkurs z nagrodami

3
Z okazji objęcia przez Tuudi.net patronatem medialnym wydawnictwa książki Jerzego Ciurloka – Ich książęce wysokości przygotowałem dla Was konkurs, gdzie nagrodą są (a jakże!)...

Ich książęce wysokości. Część górnośląska – nowa książka z serii Canon Silesiae

9
Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej w ramach serii wydawniczej Canon Silesiae prezentuje kolejną książkę, która ma czytelnikowi przybliżyć ogólnie pojętą tematykę Górnego Śląska. Tym razem...

Regionaliści nakręcili filmy edukacyjne o Śląsku. Nie tylko dla nauczycieli

5
Stowarzyszenie Inicjatywa we współpracy z Silesia Schola realizuje projekt „W regionie o regionie” w ramach którego nakręcono 15 filmów edukacyjnych o Śląsku, które w...

Co mają wspólnego Sukiennice i woj. śląskie?

Znajdź jeden niepasujący szczegół na poniższym zdjęciu: Ja wiem, czepiam się. Ale jednak zdjęcie krakowskich Sukiennic na wyświetlaczu w Kolejach Śląskich wygląda trochę komicznie. Jakby...

Śląski nacjonalizm ma się dobrze, bo przymykamy na niego oko

Zdenerwowałem się bardzo. Kilka sekund później pomyślałem – kto w ogóle będzie chodzić w takiej tresce? Skoro jest sprzedawana to na pewno jest na...

Historyczna pielgrzymka w Piekarach Śląskich – odważny głos kościoła

Kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn zgromadziło się na kalwaryjskim wzgórzu na dorocznej pielgrzymce w Piekarach Śląskich. Dzięki odważnym  słowom abp. Wiktora Skworca i nietuzinkowym sprawowaniu liturgii...

Jak Komisorz Hanusik uratowoł Ślonsk od srogij chaje

Nie wiem, czy Marcin Melon pisał wcześniej książki (po polsku? śląsku?). Wiem natomiast jedno, że jeśli Komisorz Hanusik jest jego literackim debiutem, to na...

Marcin Melon – Komisorz Hanusik i Warszawiok

Prezentacja jednoaktówki autorstwa Marcina Melona pt. "Komisorz Hanusik i Warszawiok". Jednoaktówka zajęła drugie miejsce w trzeciej edycji konkursu "Jednoaktówki po śląsku", organizowanego przez Imago...

Wywózka – nowa książka IPN Katowice dotycząca Tragedii Górnośląskiej

Wreszcie dotarła! Jeszcze nie miałem okazji przeczytać więcej niż jednej strony, ale czuję, że "Wywózka" będzie lekturą obowiązkową nie tylko dla osób, których rodziny...

Komisorz Hanusik – pierwsza komedia kryminalna w śląskiej godce już w sprzedaży

4
Po tygodniach oczekiwań do sklepów trafiła piyrszo kryminalno komedyjo we ślonskij godce, czyli „Komisorz Hanusik” autorstwa Marcina Melona. Rade byście sie dowiedzieli skond Ouma Hanusikowo...

Poznaj historię Karola Goduli, króla cynku

Książka „Karol Godula. Zostać milionerem” to fabularyzowana biografia jednej z najwybitniejszych postaci Górnego Śląska. Karl Godulla, syn leśnika, urodzony w Makoszowach udowodnił dzięki swojej...

Halo, miasta! Uczcie się od Radzionkowa jak dbać o śląskość

Radzionków dotychczas kojarzył mi się z miejscowym klubem piłkarskim oraz Muzeum Chleba, do którego chociaż raz każda klasa musiała odbyć szkolną wycieczkę. Nawet nie...

Silesia Videosession: wyławiamy perełki śląskiej muzyki

Silesia Videosession to projekt młodych entuzjastów i łowców ambitnej oraz wyjątkowej muzyki z obszaru województwa śląskiego. Poszukują i wyławiają z artystycznego morza perły a...

9 mitów o Śląsku. Wersja dla dociekliwych

Niedawny wpis o faktach i mitach dotyczących Śląska cieszył się ogromnym zainteresowaniem, dlatego postanowiłem stworzyć na podstawie opublikowanych przez Was komentarzy kolejny artykuł o regionalnych...

Dziś Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego

Z tej okazji nie będzie wpisu, tylko krótki filmik. Bo obraz to więcej, niż 1000 znaków. Z 7000 obecnie używanych języków, aż 50% nie przetrwa...

6 faktów i mitów o Śląsku

Rozmowy z osobami spoza Śląska są bardzo inspirujące. Może powstać z tego felieton o Yeti, który okaże się najbardziej popularnym wpisem w ubiegłym roku....

„Niektórzy boją się myślenia”. Spotkanie z prof. Kadłubkiem

Spotkania ze Zbigniewem Kadłubkiem tworzą dobrą atmosferę. Nie chodzi mi tylko o atmosferę dyskusji pomiędzy Gościem a zebranymi – bo ta jest zawsze wyjątkowo...

Dr James Bjork: jako Amerykanin czuję empatię ze śląskimi problemami i dylematami

Czy wiecie, że tematem rozmów na seminarium prowadzonym na jednym z najlepszych uniwersytetów świata będzie… Śląsk? W ramach Programme on Modern Poland na Uniwersytecie Oksfordzkim w...

Ajschylos „Prōmytojs przibity” w śląskim tłumaczeniu

6
Tłumaczenie wybitnego dzieła Ajschylosa - Prometeusz w okowach jest drugą książką wydaną w serii Canon Silesiae. Trochę ponad rok temu wydawnictwo zainaugurowało Listami z...

Patrz. Nic nie mów. Klaszcz głośno!

4
Oglądałem niedawno w TVP Katowice relację z gali Nagrody Ślązaka Roku, czyli dorocznego konkursu mającego promować piękno gwary śląskiej. Sadząc po pełnej widowni, jest...

Wernisaż Projektu Metropolitanin – Mężczyźni z Węgla

Tysiące zapisanych cyfrowo klatek, setki przejechanych kilometrów, dziesiątki odbytych rozmów, kilkanaście nieprzespanych nocy… Taki jest właśnie bilans ostatnich miesięcy i pracy nad powstaniem kalendarza Projekt...

Wyzwanie na dzisiaj: Śląsk Otwarty

3
Kiedyś myślałem, że moje postrzeganie przeszłości byłoby łatwiejsze i przyjemniejsze, gdybym urodził się np. w Krakowie lub w Warszawie. Na ścianie z jednej strony...

Tauron Nowa Muzyka – śląskie tętni energią!

10
Zeszłoroczny Festiwal Tauron Nowa Muzyka tylko liznąłem dzięki koncertowi Chilly Gonzalesa. Jednak wystarczył tylko jeden występ, żeby stwierdzić, że na przyszłorocznej edycji festiwalu pojawić...

Ślązak jest jak Yeti – każdy o nim słyszał, ale nikt nic nie wie

Jak to w życiu bywa, los rzuca ludzi w różne dalekie strony świata, więc rzucił i mnie. Jako Ślązak na co dzień mieszkam i...

Padosz, ja?

Pójdę do teatru na coś fajnego, odchamię się – pomyślałem. Zrobiłem, co wymyśliłem. Kupiłem bilet, wszedłem do środka sali i po chwili zorientowałem się,...

[Szybka piłka] prof. Marek o języku śląskim

Informacją dnia jest 'ekspertyza', jaką przedstawił prof. Franciszek Marek w sprawie zmiany statusu prawnego godki śląskiej. Przypuszczam, że pomylenie tekstu publicystycznego z ekspertyzą naukową,...

Jaki jest Twój Dzień Języka Ojczystego?

Obchodzimy dziś Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego. Święto ustanowione przez UNESCO wprawiło mnie w małe zakłopotanie – jadąc w pociągu zastanawiałem się, jaki jest mój...

Tu, na Śląsku, czyli Piąta strona świata

Zastanawiam się, czy pisanie o spektaklu, który powstał na podstawie książki, którą trzymam dopiero w ręce bez przeczytania ni pół zdania ma w ogóle...

Ślōnski sznelcug, czyli wielki śląski manifest

9 lutego w Przestrzeni Twórczej Stacji Ligota odbył się Ślōnski sznelcug, czyli spotkanie z prof. Zbigniewem Kadłubkiem połączone z koncertem muzyki ambientowej, wystawą zdjęć...

Jeszcze dwa słowa o „aparycji chama”

Mój post na Facebooku wywołał skrajne emocje, zainteresowała się nim nawet Gazeta Katowice i Dziennik Zachodni. Przypomnę. Uważam, że wykorzystanie w kampanii społecznej stwierdzenia:...

Czy Katowice wykorzystają „efekt Bilbao”?

6
Radek podesłał link do artykułu, który zainspirował mnie do napisania poniższego wpisu. W październiku 1997 roku otwarto w Bilbao Muzeum Guggenheima, które obróciło postindustrialne miasto...