Wernisaż Projektu Metropolitanin – Mężczyźni z Węgla
Tysiące zapisanych cyfrowo klatek, setki przejechanych kilometrów, dziesiątki odbytych rozmów, kilkanaście nieprzespanych nocy…
Taki jest właśnie bilans ostatnich miesięcy i pracy nad powstaniem kalendarza Projekt...
Panie Gliński, myli się pan w sprawie języka śląskiego. A ja panu powiem, dlaczego
27 stycznia 2020 roku poseł Maciej Kopiec zadał premierowi Mateuszowi Morawieckiego dość interesujące pytania dotyczące języka śląskiego. Przytoczę poniżej same pytania, bez całości interpelacji:...
Śląsk wedle bajtla
Śląsk wedle bajtla to innowacyjny projekt, w którym głos zostanie przekazany dzieciom. Inicjatorzy akcji chcą zapytać najmłodszych mieszkańców regionu, czym dla nich jest Śląsk,...
Przepis na zupę z głów ryb
Przedstawiam Wam przepis na zupę z głów ryb. Jest to tradycyjna śląska potrawa, którą przygotowuje się na kolację wigilijną. Najbardziej standardowy przepis to oczywiście...
Jak wygląda tradycyjna śląska palma wielkanocna?
Tradycyjna śląska palma wielkanocna różni się zasadniczo od polskich, które zobaczyć możemy w telewizji lub Internecie. Zgodnie ze zwyczajem śląska palma nie jest duża...
Miłość w Königshütte – spektakl [oraz konkurs]
Teatralna wersja niezrealizowanego dotąd scenariusza filmowego Ingmara Villqista to dzieło wyjątkowe.
Z pewnością jedno z najważniejszych w dotychczasowym dorobku autora. Bardzo osobiste (autor urodził się...
#śląska rzecz – kusik
Kusik to jedno z najpiękniejszych śląskich słów. Po polsku znaczy dokładnie to samo co buziak, całus, pocałunek. Ale po śląsku brzmi przecież jakoś magiczniej,...
Tauron Nowa Muzyka – śląskie tętni energią!
Zeszłoroczny Festiwal Tauron Nowa Muzyka tylko liznąłem dzięki koncertowi Chilly Gonzalesa. Jednak wystarczył tylko jeden występ, żeby stwierdzić, że na przyszłorocznej edycji festiwalu pojawić...
Dykcjonorz, czyli słownik śląski
Powstał dykcjonorz, czyli internetowy słownik śląski w którym systematycznie dodawane są śląskie słowa wraz z odmianą i przykładowymi propozycjami użycia. Autorami serwisu są Stasiek Neblik...
Jeszcze dwa słowa o „aparycji chama”
Mój post na Facebooku wywołał skrajne emocje, zainteresowała się nim nawet Gazeta Katowice i Dziennik Zachodni. Przypomnę. Uważam, że wykorzystanie w kampanii społecznej stwierdzenia:...
Kto kocha, a fto przaje? O śląskich uczuciach
Praktycznie we wszystkich wspomnieniach czy opowieściach dotyczących Śląska do okresu, powiedzmy, międzywojnia można natknąć się na opis Ślązaka, jako osoby o naturze raczej twardej,...
Dlaczego NOSPR to nie miejsce na odważny rap?
Dziś idę pod prąd wśród tych, którzy są w większości i uważają, że występ Miuosha, Jimka i orkiestry symfonicznej w sali NOSPRu był genialnym...
Leanderka. 5 ôsprowek po naszymu – śląskojęzyczny debiut Rafała Szymy
Zbiór opowiadań "Leanderka. 5 ôsprowek po naszymu" to śląskojęzyczny debiut Rafała Szymy. Zawarte w nim teksty to współczesna, nowoczesna proza pozbawiona folklorystycznego charakteru. Język...
Poznaj historię Karola Goduli, króla cynku
Książka „Karol Godula. Zostać milionerem” to fabularyzowana biografia jednej z najwybitniejszych postaci Górnego Śląska. Karl Godulla, syn leśnika, urodzony w Makoszowach udowodnił dzięki swojej...
5 powodów, dlaczego lepiej być Polakiem niż Ślązakiem
Większość z nas czuje dumę z bycia Ślązakiem. I słusznie! Mówiąc za Sándorem Márai - to wielki dar mówić i pisać w sekretnym języku...
#śląska rzecz – węgiel
Węgiel wydobywany jest na Górnym Śląsku przynajmniej od XVII wieku. To właśnie odkrycie tego surowca spowodowało rozwój przemysłu i rewolucję, która miała miejsce nie tylko na powierzchni ziemi, ale także w umysłach mieszkańców tego regionu.
Dziś Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego
Z tej okazji nie będzie wpisu, tylko krótki filmik. Bo obraz to więcej, niż 1000 znaków.
Z 7000 obecnie używanych języków, aż 50% nie przetrwa...
Padosz, ja?
Pójdę do teatru na coś fajnego, odchamię się – pomyślałem. Zrobiłem, co wymyśliłem. Kupiłem bilet, wszedłem do środka sali i po chwili zorientowałem się,...
#11 Tauron Nowa Muzyka | co urzekło mnie drugiego dnia?
Drugi dzień Festiwalu Tauron Nowa Muzyka już za mną. Na bloga wrzucam te propozycje, które najbardziej zapadły mi w pamięć. To czego zawsze szukam...
Weto Dudy. Ślązacy będą jeszcze bardziej zdeterminowani w walce o swoje prawa
Andrzej Duda, zgodnie z przewidywaniami komentatorów i wbrew oczekiwaniom Ślązaków, odmówił podpisania ustawy uznającej język śląski za język regionalny i przekazał ją Sejmowi do...
Oberschlesien – kołocz na droga [zobacz film]
https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien-Kolocz-na-droga.mp4
Dzięki współpracy z reżyserem filmu – Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien - kołocz na droga. Film jest dostępny w polskiej...
Ślōnski sznelcug, czyli wielki śląski manifest
9 lutego w Przestrzeni Twórczej Stacji Ligota odbył się Ślōnski sznelcug, czyli spotkanie z prof. Zbigniewem Kadłubkiem połączone z koncertem muzyki ambientowej, wystawą zdjęć...
Poznaj Hymn Śląska | wideo + tekst
Hymn Śląska zaprezentowany został podczas 12 Marszu Autonomii. Słowa w języku śląskim, czeskim, niemieckim i polskim prezentuję Wam poniżej. Zdaniem twórców hymnu, dzieło miało...
Wobec zmierzchu jesteśmy zupełnie bezradni
Zmierzch to ten moment dnia, w którym percepcja i ocena miejsc oraz budynków jest najtrafniejsza. Bo przecież już nie jesteśmy oślepieni blaskiem słońca, a...
Nagranie modlitwy wiernych po śląsku podczas pielgrzymki mężczyzn do Piekar Śląskich 2018
Podobnie jak w latach poprzednich, także i w tym roku podczas pielgrzymki mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich modlitwa wiernych odmawiana była w języku...
Co pedziołby Kant po ślonsku? Przekrój osiągnięć największych filozofów
Filozof w mowie potocznej nie kojarzy się za dobrze. Utożsamiamy go z kimś, kto mitręży swoje wolne chwile na zbędne rozważania, zamiast zająć się...
Ślōnskŏ familijŏ: starka
Śląska rodzina: babcia
Felieton dostępny jest w dwóch wersjach językowych. Kliknij na "następny" aby poczytać po śląsku: Ślōnskŏ familijŏ: starka
Babcia kojarzy mi się z...
Podczas pielgrzymki mężczyzn do Piekar modlitwa wiernych była po śląsku! [NAGRANIE]
Pięknej tradycji zapoczątkowanej w 2014 roku stało się zadość. Wówczas to pierwszy raz na kalwaryjskim wzgórzu w Piekarach Śląskich część liturgii Mszy świętej odbyła...
Ślązacy w przeszłości nie mogli liczyć na Tuska, lecz mogą uczyć się od niego...
Agata Krypczyk na otwarciu Campusu Polska Przyszłości zapytała Rafała Trzaskowskiego i Donalda i Tuska, kiedy wreszcie Polska uzna śląski za język regionalny? Trzaskowski dość szybko odpowiedział, że ma żonę z Rybnika, więc popiera ten postulat. Tusk stwierdził natomiast, że "ojca dzieci uczyć nie należy" i przypomniał, że wraz z innymi pięcioma Kaszubami w sejmie i senacie uzyskali dla kaszubskiego status języka regionalnego.
#śląska rzecz – kreple
Ftoś kejś pedzioł, iże ślōnskie kreple to niy je to samo, co polskie pączki. Jŏ tam niy wiym - u mje w dōma krepli sie nie warziło bo moja mamulka takich tustych maszketōw niy lubi. Ja - tortensztik, kopa, kołŏcz z posypkōm abo inksze ajnfachowe maszkety jŏ za bajtla jŏd bez kożdy wikynd. Dōmowego krepla jŏ nikyj niy zjŏd.
Dziennik ks. Franza Pawlara. Opis ostatnich dni II WŚ na Górnym Śląsku
Dziennik Księdza Franza Pawlara to wspomnienia z końca II Wojny Światowej, które pokazują nam, że wojna jest ogromną tragedią bez względu na narodowość stron...
Także i w tym roku modlitwa wiernych podczas pielgrzymki do Piekar Śląskich była po...
Modlitwa wiernych odmawiana w języku śląskim stała się już tradycją podczas pielgrzymki mężczyzn do Piekar Śląskich. Także i w tym roku specjalnie dla Was...
Być Ślązakiem to powód do dumy!
Właśnie wróciłem z premiery filmu „Być Ślązakiem to powód do dumy”. Jadąc do Rydułtowskiego Centrum Kultury, nie bardzo wiedziałem czego powinienem się spodziewać –...
Bytom – stworzony i zabity przez przemysł
Wiele się pisze i mówi o węglu, który jednocześnie przyczynił się do rozwoju i rozkwitu Górnego Śląska, a poprzez przemysł i szkody górnicze spowodowane...
Prawica przegrywa walkę o śląskość. Czy lewica zbierze głosy Ślązaków?
W skrócie:
Prawica nie ma pomysłu na “zagospodarowanie” potrzeb etnicznych Ślązaków
Ślązacy są odporni na nachalny i propolski patriotyzm w wydaniu tak zwanych...
Aleksander Nawarecki – Lajerman
Lajerman nie jest autobiografią Aleksandra Nawareckiego. Jest opowieścią o Śląsku widzianym oczami autora, począwszy od małego bajtla, skończywszy na wykładowcy akademickim. Jak sam twórca...
Chopy, co z Wami je niy richtich?
Pŏra dni do zadku suchoł żech w radyju, jak Grzegorz Franki gŏdoł, czamu przestoł być prezesym Ślōnskij Partyje Regiōnalnyj. Pedzioł, że o swojij decyzyji poinformowoł ekskamrata bez wiadōmość SMS. Franki spokopiōł, że we ŚPR tak naprŏwda to nic sie niy dzioło, ludzie to niy byli fachmōny, a Mercik piyrszy poszoł weg, bo nic niy robiōł. Tego było za wiela i bestōż Franki poszoł nazŏd do PO.
Historyczna pielgrzymka w Piekarach Śląskich – odważny głos kościoła
Kilkadziesiąt tysięcy mężczyzn zgromadziło się na kalwaryjskim wzgórzu na dorocznej pielgrzymce w Piekarach Śląskich. Dzięki odważnym słowom abp. Wiktora Skworca i nietuzinkowym sprawowaniu liturgii...
Oberschlesien: tu gdzie się spotkaliśmy [zobacz film]
https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien_tu_gdzie_sie_spotkalismy.mp4
Dzięki współpracy z reżyserem filmu - Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien: tu gdzie się spotkaliśmy. Film jest dostępny w...
[Szybka piłka] prof. Marek o języku śląskim
Informacją dnia jest 'ekspertyza', jaką przedstawił prof. Franciszek Marek w sprawie zmiany statusu prawnego godki śląskiej. Przypuszczam, że pomylenie tekstu publicystycznego z ekspertyzą naukową,...
Gazeta Auchan Mikołów po śląsku
Auchan Mikołów z pomocą Towarzystwa Pro Loquela Silesiana już po raz drugi, z okazji swoich urodzin przygotował specjalną gazetkę po śląsku. Opinie na jej...
Na deser: rymowanka po śląsku
Już mom nowo śląska wyliczanka, ślonski krupniok to kaszanka. Polsko babka to jest zista, piwa skrzynka to jest kista, ślonski fater to jest tata,...
„Dante i inksi” – zbiór poezji w śląskim przekładzie
JOSEPH VON EICHENDORFF
SPŌMNIYNIE
(Erinnerung)
1
Ty ptŏszku, cojś przifurgnōł sam
Z daleka, lipo, co tak sie
Kolybiesz, zdrzōdło, pedzcie mi
Kaj isto tyn mōj hajmat je.
(...)
Powyższy wiersz to fragment „Dante...
#śląska rzecz – tyta
Śląska tyta to prezent dla pierwszoklasisty, który po latach zabawy i beztroski musi w końcu przekroczyć próg szkoły. Powiedzieć można, że tyta jest czymś w rodzaju pocieszenia, którym obdarowuje się dzieciaka, aby uprzyjemnić wkroczenie w odpowiedzialne życie.
Ajschylos „Prōmytojs przibity” w śląskim tłumaczeniu
Tłumaczenie wybitnego dzieła Ajschylosa - Prometeusz w okowach jest drugą książką wydaną w serii Canon Silesiae. Trochę ponad rok temu wydawnictwo zainaugurowało Listami z...
Śląski nacjonalizm ma się dobrze, bo przymykamy na niego oko
Zdenerwowałem się bardzo. Kilka sekund później pomyślałem – kto w ogóle będzie chodzić w takiej tresce? Skoro jest sprzedawana to na pewno jest na...
Nadeszła rewolucja! Korpus mowy i śląski translator są już dostępne
Korpus mowy i śląski translator są już dostępne! Jesteśmy świadkami ogromnego kroku naprzód dla rozwoju języka śląskiego - Grzegorz Kulik ukończył pracę nad korpusem...
Zakochałem się i poszedłem do NOSPRu
A raczej w odwrotnej kolejności. Z resztą, czy to ważne? Ciągnęło mnie do NOSPRu od momentu otwarcia, ileż to nasłuchałem się opinii, ileż to...
#śląska rzecz – zolyty
Zolyty to po polsku randka. Na zŏlyty karlus prosi frelka, kero fest mu sie spodobała abo swoja dziouszka abo libsta, keryj przaje. To je fest wŏżne, aby pamiyntać, iże na zolyty to niy ino na poczōntku kōnszachtu, ale durś łazić.
Przepis na makówki śląskie
Przedstawiam Wam przepis na makówki – tradycyjną śląską potrawę wigilijną. W wielu śląskich domach nie można wyobrazić sobie obchodów Świąt Bożego Narodzenia bez miski...
Mianujom mie Hanka – przejmujący spektakl o trudnych śląskich losach
Mianujom mie Hanka to monodram, w którym w główną i jedyną rolę wcieliła się znakomita aktorka Grażyna Bułka, znana wszystkim z Cholonka - sztandarowej...
Ślōnskŏ familijŏ: starzik
Śląska rodzina: dziadek
Felieton dostępny jest we dwóch wersjach językowych. Kliknij na "następny" aby poczytać po śląsku
Coś poszło nie tak, jeśli stereotypowy śląski dziadek...
Poznejcie Ślonsk tak oszkliwy, że żodyn niy chce na niego paczeć
Śląsk to miejsce, w którym nikt przy zdrowych zmysłach nie chciałby mieszkać. Tutaj zawsze pada deszcz i unosi się nieprzyjemna dla oczu mgła. Ci,...
[QUIZ] Śląskie zwyczaje bożonarodzeniowe. Sprawdź czy znasz?
Jak wiadomo najlepiej uczy się poprzez zabawę. Dlatego przygotowałem dla Was kolejny quiz, tym razem pod tytułem „Śląskie zwyczaje świąteczne”. Dotyczy on tradycyjnych regionalnych...
Patrz. Nic nie mów. Klaszcz głośno!
Oglądałem niedawno w TVP Katowice relację z gali Nagrody Ślązaka Roku, czyli dorocznego konkursu mającego promować piękno gwary śląskiej. Sadząc po pełnej widowni, jest...
#śląska rzecz – kołocz
Śląski kołocz. Małe słowo, a osobom spoza Śląska potrafi sprawić wiele problemów. Śląski kołocz to maszket, składający się z ciasta drożdżowego, z warstwy makowej,...
Jak Komisorz Hanusik uratowoł Ślonsk od srogij chaje
Nie wiem, czy Marcin Melon pisał wcześniej książki (po polsku? śląsku?). Wiem natomiast jedno, że jeśli Komisorz Hanusik jest jego literackim debiutem, to na...
Wywózka – nowa książka IPN Katowice dotycząca Tragedii Górnośląskiej
Wreszcie dotarła! Jeszcze nie miałem okazji przeczytać więcej niż jednej strony, ale czuję, że "Wywózka" będzie lekturą obowiązkową nie tylko dla osób, których rodziny...
Wojewoda śląski Jorg. W kotle czarownic – ostatnia część trylogii K. Lewandowskiego
Wojewoda śląski Jorg. W kotle czarownic - jest to ostatnia, trzecia część 200-letniej historii Górnego Śląska wplecionej w życiorysy Karla Godulli (wyd. 2010 i...