Śląska kultura

Śląska kultura

Jaka jest śląska kultura? Przekonaj się, że kultura Górnego Śląska oferuje bardzo wiele także dla ambitnych odbiorców. Dowiesz się tutaj także o śląskich tradycjach i zwyczajach, języku śląskim oraz książkach pisanych o Śląsku i po śląsku. Jeśli szukasz śląskich przepisów na tradycyjne potrawy i desery – znajdziesz je tutaj w osobnej kategorii.

Śląskie tradycyjne potrawy wigilijne

Chciałbym przedstawić Wam śląskie tradycyjne potrawy wigilijne, które co roku pojawiają się na naszym stole podczas wieczerzy wigilijnej. Moja rodzina nigdy nie przywiązywała szczególnej...
Przepis na zupę z głów ryb

Przepis na zupę z głów ryb

Przedstawiam Wam przepis na zupę z głów ryb. Jest to tradycyjna śląska potrawa, którą przygotowuje się na kolację wigilijną. Najbardziej standardowy przepis to oczywiście...

5 najciekawszych słów po śląsku

21
Ślonsko godka pełna jest słów i zwrotów, które mogą zadziwiać. Dla nas – są naturalne, ale osoby spoza Górnego Śląska mogą wprawić w małe...

Śląskie tradycje wielkanocne – poznaj Wielkanoc na Śląsku

22
Śląskie tradycje wielkanocne są bogate i różnią się od siebie nawet na terenie samego Górnego Śląska. Część z tradycji pochodzi z obszaru obecnych Niemiec,...
Tak może wyglądać utopek

Utopek – #śląskie legendy

Śląska mitologia lub – jak niektórzy mówią – demonologia jest nad wyraz różnorodna i interesująca. Myli się jednak ten, kto sądzi, iż baśnie oraz...

Na deser: rymowanka po śląsku

17
Już mom nowo śląska wyliczanka, ślonski krupniok to kaszanka. Polsko babka to jest zista, piwa skrzynka to jest kista, ślonski fater to jest tata,...
Śląskie tradycje wigilijne

Śląskie tradycje wigilijne – poznaj Wigilię na Śląsku

Przedstawiam Wam poniżej śląskie tradycje wigilijne, które obecne są w górnośląskich domach. Część z nich znam, gdyż są przekazywane z pokolenia na pokolenie w...

Skarbek – #śląskie legendy

3
Śląska mitologia lub – jak niektórzy mówią – demonologia jest nad wyraz różnorodna i interesująca. Myli się jednak ten, kto sądzi, iż baśnie oraz...

Nagranie modlitwy wiernych po śląsku podczas pielgrzymki mężczyzn do Piekar Śląskich 2018

Podobnie jak w latach poprzednich, także i w tym roku podczas pielgrzymki mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich modlitwa wiernych odmawiana była w języku...

#śląska rzecz – maszkety

2
Czy znacie kogoś, kto nie lubi maszketów? Bez maszketów nie odbędą się żadne urodziny u babci Anieli. Pamiętam jak za bajtla dziadek mówił do...
Ewangelia na wigilię po śląsku

Ewangelia na wigilię po śląsku. Wydrukuj i przeczytaj przed wieczerzą

Jak nakazuje tradycja, przed spożyciem wieczerzy wigilijnej czyta się fragment Ewangelii wg. św. Łukasza, który traktuje o narodzeniu Chrystusa. Serdecznie zachęcam Was, aby fragment...

7 najładniejszych śląskich słów

Słowami wyrażamy świat - to co widzimy, co odczuwamy. Każde słowo niesie ze sobą określony ładunek emocjonalny: smutek, radość, piękno, ciepłe wspomnienie. Jakie są...

Język śląski – argumenty naukowe przemawiające za uznaniem za język regionalny

6
Język śląski jest mową używaną przez rdzennych mieszkańców Górnego Śląska. W klasyfikacji genetycznej język śląski uznawany jest za język słowiański, którego słownictwo czerpało zapożyczenia...
deklaracja radzionkowska

“Deklaracja radzionkowska”. Nikt nie obieca Ślązakom tyle, ile Donald Tusk

Podczas przedwyborczego objazdu Polski przewodniczący Platformy Obywatelskiej, Donald Tusk odwiedził Śląsk. W trakcie niedzielnego obiadu z Gabrielem Toborem, burmistrzem Radzionkowa były premier złożył, jak...

Jak zacząć pisać po śląsku? Porady praktyczne

Polskiej ortografii i gramatyki każdy uczył się w szkole. Lecz nikogo z nas nie uczono, jak pisać po śląsku. Dlatego na pierwszy rzut oka zapis śląskiej mowy może dla wielu z Was być trudny. Jednak nic bardziej mylnego! Śląski alfabet po pewnym czasie wchodzi w krew!

Jak wygląda tradycyjna śląska palma wielkanocna?

Tradycyjna śląska palma wielkanocna różni się zasadniczo od polskich, które zobaczyć możemy w telewizji lub Internecie. Zgodnie ze zwyczajem śląska palma nie jest duża...
przepis na panczkraut

Ciapkapusta (panczkraut) – tradycyjny przepis

4
Ciapkapusta, zwana także panczkrautem lub ciaperkapustą, jest tradycyjnym śląskim daniem przygotowywanym zarówno na co dzień, jak i od święta. Ciapkapusta podawana może być w...

Jak godomy, oma czy starka?

Dostałem od Czytelniczki Eweliny wiadomość z pytaniem - powiedz mi, jak zwracasz się do babci/dziadka po śląsku? Jak się mówi, żeby okazać szacunek- tzn.,...

9 mitów o Śląsku. Wersja dla dociekliwych

Niedawny wpis o faktach i mitach dotyczących Śląska cieszył się ogromnym zainteresowaniem, dlatego postanowiłem stworzyć na podstawie opublikowanych przez Was komentarzy kolejny artykuł o regionalnych...

Biblia po śląsku – rarytas w domowych biblioteczkach

6
Biblia po śląsku to ponad 600 stron, na które składają się cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy Św. Pawła, Listy Powszechne i Apokalipsa św. Jana. Obecnie nic nie stoi już na przeszkodzie, aby Nowy Testament po śląsku był czytany na przykład podczas Wigilii.

#śląska rzecz – tyta

12
Śląska tyta to prezent dla pierwszoklasisty, który po latach zabawy i beztroski musi w końcu przekroczyć próg szkoły. Powiedzieć można, że tyta jest czymś w rodzaju pocieszenia, którym obdarowuje się dzieciaka, aby uprzyjemnić wkroczenie w odpowiedzialne życie.

Oberschlesien: tu gdzie się spotkaliśmy [zobacz film]

https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien_tu_gdzie_sie_spotkalismy.mp4 Dzięki współpracy z reżyserem filmu - Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien: tu gdzie się spotkaliśmy. Film jest dostępny w...

Śląska klawiatura i słownik dla systemu Android oraz iOS

0
Śląska klawiatura i słownik dla systemu Android oraz iOS jest dostępna dzięki aplikacji SwiftKey Keyboard. Aplikacja wprowadzi śląskie litery na klawiaturę Waszego telefonu (w nowszych...

Poznaj Hymn Śląska | wideo + tekst

Hymn Śląska zaprezentowany został podczas 12 Marszu Autonomii. Słowa w języku śląskim, czeskim, niemieckim i polskim prezentuję Wam poniżej. Zdaniem twórców hymnu, dzieło miało...

Listy do św. Mikołaja po śląsku

Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że edukacja młodego pokolenia ma fundamentalne znaczenie dla zachowania śląskiej kultury i języka. Dlatego przedstawiam Wam listy dzieci czytelników...

[QUIZ] Śląskie zwyczaje bożonarodzeniowe. Sprawdź czy znasz?

2
Jak wiadomo najlepiej uczy się poprzez zabawę. Dlatego przygotowałem dla Was kolejny quiz, tym razem pod tytułem „Śląskie zwyczaje świąteczne”. Dotyczy on tradycyjnych regionalnych...

Leanderka. 5 ôsprowek po naszymu – śląskojęzyczny debiut Rafała Szymy

0
Zbiór opowiadań "Leanderka. 5 ôsprowek po naszymu" to śląskojęzyczny debiut Rafała Szymy. Zawarte w nim teksty to współczesna, nowoczesna proza pozbawiona folklorystycznego charakteru. Język...

Dykcjonorz, czyli słownik śląski

Powstał dykcjonorz, czyli internetowy słownik śląski w którym systematycznie dodawane są śląskie słowa wraz z odmianą i przykładowymi propozycjami użycia. Autorami serwisu są Stasiek Neblik...

5 powodów, dla których warto deklarować narodowość śląską

14
Podczas nadchodzącego Spisu Powszechnego każdy obywatel i obywatelka RP zostanie poproszony o odpowiedź na szereg pytań. Najistotniejszymi dla nas Ślązaków będą te, odnoszące się...

[QUIZ] Jak dobrze znasz ślonsko godka? Sprawdź się!

Dla wielu osób nieodłącznym atrybutem śląskości jest posługiwanie się w życiu codziennym ślonskom godkom. Nie ważne jest, czy piszemy i mówimy poprawnie, czy z...

Oberschlesien – kołocz na droga [zobacz film]

2
https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien-Kolocz-na-droga.mp4 Dzięki współpracy z reżyserem filmu – Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien - kołocz na droga. Film jest dostępny w polskiej...

[QUIZ] Śląskie słowa i zwyczaje wielkanocne

7
Moi drodzy, dzisiaj zachęcam Was do sprawdzenia swojej wiedzy o śląskich zwyczajach wielkanocnych. W quizie oprócz śląskich tradycji zawarłem także kilka - mam nadzieję...

Kożdego polskigo polityka wyciepołbych raus do Araberōw i Rusōw

Jo bych tych polityków, kerzi gŏdajōm – ôd ludzi my sōm i Polsce ino przajymy – na sztyry strōny świata raus wygōnioł. Ino ze rajzyntasiōm, flaszkōm wody i korōnkōm, co by do swojigo Pōnbōczka porzykać mogli, jak śniŏdać niy bydōm co mieli, abo cliwić sie im bydzie. Co by Araberōw, Rusōw, Niymcōw i Murzinōw ô szolka wody i sznitka chleba prosić musieli.

Prawica przegrywa walkę o śląskość. Czy lewica zbierze głosy Ślązaków?

12
W skrócie: Prawica nie ma pomysłu na “zagospodarowanie” potrzeb etnicznych Ślązaków Ślązacy są odporni na nachalny i propolski patriotyzm w wydaniu tak zwanych...

Barbórka – górnicze święto na Śląsku

Barbórka - święto górnicze, które tradycyjnie obchodzimy 4 grudnia. To właśnie wówczas swoje wspomnienie obchodzi św. Barbara z Nikomedii, która jest patronką nie tylko...

#śląska rzecz – kreple

Ftoś kejś pedzioł, iże ślōnskie kreple to niy je to samo, co polskie pączki. Jŏ tam niy wiym - u mje w dōma krepli sie nie warziło bo moja mamulka takich tustych maszketōw niy lubi. Ja - tortensztik, kopa, kołŏcz z posypkōm abo inksze ajnfachowe maszkety jŏ za bajtla jŏd bez kożdy wikynd. Dōmowego krepla jŏ nikyj niy zjŏd.

5 powodów, dla których Ślązacy powinni walczyć o śląski język regionalny

Język regionalny jest pojęciem prawnym, które określa mowę używaną na terenie określonego państwa, która jednocześnie nie jest dialektem języka urzędowego, ani językiem migrantów. W...

Przajesz ślonskij godce? Kupuj książki po śląsku!

4
Od wielu już lat trwa na Śląsku ożywiona dyskusja na temat kondycji śląskiej godki. My, Ślązacy jesteśmy zaniepokojeni tym, czy mowa naszych przodków przetrwa...

Ślōnskŏ familijŏ: starzik

Śląska rodzina: dziadek Felieton dostępny jest we dwóch wersjach językowych. Kliknij na "następny" aby poczytać po śląsku Coś poszło nie tak, jeśli stereotypowy śląski dziadek...

6 powodów dla których Ślązacy to współcześni muzułmanie

Ślązaku, jeśli wydaje Ci się, że nie masz z muzułmanami nic wspólnego to przekonam Cię, że jesteś w ogromnym błędzie. Zebrałem sześć punktów, w...
rajzyfiber

Rajzyfiber, czyli śląski stres przed podróżą

6
Jest w języku śląskim słowo, które uwielbiam za jego niedosłowność i uniwersalność. To rajzyfiber. Etymologia słowa jest prosta. Wystarczy z niemieckiego połączyć die Reise (podróż)...

Panie Gliński, myli się pan w sprawie języka śląskiego. A ja panu powiem, dlaczego

0
27 stycznia 2020 roku poseł Maciej Kopiec zadał premierowi Mateuszowi Morawieckiego dość interesujące pytania dotyczące języka śląskiego. Przytoczę poniżej same pytania, bez całości interpelacji:...

[QUIZ] Sprawdź czy znasz ślonsko godka? Część II

24
Dziś przygotowałem dla Was drugą część quizu sprawdzającego jak dobrze znacie ślonsko godka. Jest trochę trudniejsza niż poprzednia zabawa, przygotowałem kilka podchwytliwych pytań, ale...

W poszukiwaniu polskości w sercach Ślązaków

5
Jechałeś kiedyś bez celu przed siebie? Nie mówię, że nie wiedziałeś po co zmierzasz. Raczej wówczas, kiedy Twoja droga była zagadką. Twój cel dopiero...

5 powodów, dlaczego lepiej być Polakiem niż Ślązakiem

6
Większość z nas czuje dumę z bycia Ślązakiem. I słusznie! Mówiąc za Sándorem Márai - to wielki dar mówić i pisać w sekretnym języku...
Bytom

Bytom – stworzony i zabity przez przemysł

8
Wiele się pisze i mówi o węglu, który jednocześnie przyczynił się do rozwoju i rozkwitu Górnego Śląska, a poprzez przemysł i szkody górnicze spowodowane...

#śląska rzecz – zolyty

Zolyty to po polsku randka. Na zŏlyty karlus prosi frelka, kero fest mu sie spodobała abo swoja dziouszka abo libsta, keryj przaje. To je fest wŏżne, aby pamiyntać, iże na zolyty to niy ino na poczōntku kōnszachtu, ale durś łazić.

Czy Ślązacy powinni (nie) wspierać społeczność LGBT?

10
Pewnie Was zasmucę, że odpowiem na powyższe pytanie - nie wiem. Każdy powinien rozsądzić to we własnym sercu i wedle własnego sumienia. Można oczywiście...

#śląska rzecz – kusik

3
Kusik to jedno z najpiękniejszych śląskich słów. Po polsku znaczy dokładnie to samo co buziak, całus, pocałunek. Ale po śląsku brzmi przecież jakoś magiczniej,...

Chopy, co z Wami je niy richtich?

Pŏra dni do zadku suchoł żech w radyju, jak Grzegorz Franki gŏdoł, czamu przestoł być prezesym Ślōnskij Partyje Regiōnalnyj. Pedzioł, że o swojij decyzyji poinformowoł ekskamrata bez wiadōmość SMS. Franki spokopiōł, że we ŚPR tak naprŏwda to nic sie niy dzioło, ludzie to niy byli fachmōny, a Mercik piyrszy poszoł weg, bo nic niy robiōł. Tego było za wiela i bestōż Franki poszoł nazŏd do PO.
Pulp Fiction po śląsku

Film Pulp Fiction po śląsku pokazał, że język śląski jest żywy i popularny

0
Wszystkie bilety sprzedane w dwie godziny, mimo wcale nie najniższej ceny. Pełna sala widzów. Gromkie brawa po zakończeniu pokazu. Czy potrzeba lepszych rekomendacji, aby...

3 rzeczy, które łączą uznanie śląskiego za język oraz edukację seksualną

5
Myli się ten, kto sądzi, iż edukacja seksualna ma niewiele wspólnego z uznaniem śląskiego za język. Za jedną i drugą inicjatywą stoją podobne argumenty....

#śląska rzecz – kołocz

Śląski kołocz. Małe słowo, a osobom spoza Śląska potrafi sprawić wiele problemów. Śląski kołocz to maszket, składający się z ciasta drożdżowego, z warstwy makowej,...

#śląska rzecz: szolka tyju

Szolka tyju kojarzy mi się z międzypokoleniowym spotkaniem, kiedy przychodzę do babci i słyszę – siednij sie wnusiu, zrobia ci tyju. Ja babcia –...

Poznaj historię Karola Goduli, króla cynku

Książka „Karol Godula. Zostać milionerem” to fabularyzowana biografia jednej z najwybitniejszych postaci Górnego Śląska. Karl Godulla, syn leśnika, urodzony w Makoszowach udowodnił dzięki swojej...

Ślōnskŏ familijŏ: starka

Śląska rodzina: babcia Felieton dostępny jest w dwóch wersjach językowych. Kliknij na "następny" aby poczytać po śląsku: Ślōnskŏ familijŏ: starka Babcia kojarzy mi się z...

6 faktów i mitów o Śląsku

Rozmowy z osobami spoza Śląska są bardzo inspirujące. Może powstać z tego felieton o Yeti, który okaże się najbardziej popularnym wpisem w ubiegłym roku....

Mianujom mie Hanka – przejmujący spektakl o trudnych śląskich losach

3
Mianujom mie Hanka to monodram, w którym w główną i jedyną rolę wcieliła się znakomita aktorka Grażyna Bułka, znana wszystkim z Cholonka - sztandarowej...
Krzysztof Sitarski

Krzysztof Sitarski mówi, że promuje regionalizm. Ale tak naprawdę to nie

0
Od wielu lat powtarzam, że śląskie elity praktycznie nie istnieją. Jaskrawym przykładem intelektualnej zapaści naszych przedstawicieli są śląscy posłowie, którzy w zdecydowanej większości przypadków...
Zbigniew Rokita Kajś

Nike Zbigniewa Rokity może uczynić Śląsk bardziej inkluzywnym

7
Spore poruszenie w regionalnych mediach oraz wśród samych Ślązaków wywołało przyznanie najważniejszej polskiej nagrody literackiej Nike Zbigniewowi Rokicie, za jego reportaż „Kajś. Opowieść o...