Śląska kultura

Przedstawiam Wam przepis na zupę z głów ryb. Jest to tradycyjna śląska potrawa, którą przygotowuje się na kolację wigilijną. Najbardziej standardowy przepis to oczywiście...

Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że edukacja młodego pokolenia ma fundamentalne znaczenie dla zachowania śląskiej kultury i języka. Dlatego przedstawiam Wam listy dzieci czytelników...

Śląska mitologia lub – jak niektórzy mówią – demonologia jest nad wyraz różnorodna i interesująca. Myli się jednak ten, kto sądzi, iż baśnie oraz...

Śląska kopa to tradycyjny deser spotykany na Górnym Śląsku. Jej protoplastą jest kopa ornontowicka, która wpisana została w 2012 roku na listę produktów tradycyjnych...

Polterabend to powszechnie znana na Śląsku tradycja trzaskania porcelany przed domem przyszłej panny młodej. Słowo pochodzi z języka niemieckiego, gdzie poltern znaczy hałasować natomiast...

Przedstawiam Wam poniżej śląskie tradycje wigilijne, które obecne są w górnośląskich domach. Część z nich znam, gdyż są przekazywane z pokolenia na pokolenie w...

Śląska mitologia lub – jak niektórzy mówią – demonologia jest nad wyraz różnorodna i interesująca. Myli się jednak ten, kto sądzi, iż baśnie oraz...

Czy znacie kogoś, kto nie lubi maszketów? Bez maszketów nie odbędą się żadne urodziny u babci Anieli. Pamiętam jak za bajtla dziadek mówił do...

Język śląski jest mową używaną przez rdzennych mieszkańców Górnego Śląska. W klasyfikacji genetycznej język śląski uznawany jest za język słowiański, którego słownictwo czerpało zapożyczenia...

Jak nakazuje tradycja, przed spożyciem wieczerzy wigilijnej czyta się fragment Ewangelii wg. św. Łukasza, który traktuje o narodzeniu Chrystusa. Serdecznie zachęcam Was, aby fragment...

Już mom nowo śląska wyliczanka, ślonski krupniok to kaszanka. Polsko babka to jest zista, piwa skrzynka to jest kista, ślonski fater to jest tata,...

Ślonsko godka pełna jest słów i zwrotów, które mogą zadziwiać. Dla nas – są naturalne, ale osoby spoza Górnego Śląska mogą wprawić w małe...

Barbórka - święto górnicze, które tradycyjnie obchodzimy 4 grudnia. To właśnie wówczas swoje wspomnienie obchodzi św. Barbara z Nikomedii, która jest patronką nie tylko...

Podobnie jak w latach poprzednich, także i w tym roku podczas pielgrzymki mężczyzn i młodzieńców do Piekar Śląskich modlitwa wiernych odmawiana była w języku...

Niedawny wpis o faktach i mitach dotyczących Śląska cieszył się ogromnym zainteresowaniem, dlatego postanowiłem stworzyć na podstawie opublikowanych przez Was komentarzy kolejny artykuł o regionalnych...

Od wielu już lat trwa na Śląsku ożywiona dyskusja na temat kondycji śląskiej godki. My, Ślązacy jesteśmy zaniepokojeni tym, czy mowa naszych przodków przetrwa...

Dostałem od Czytelniczki Eweliny wiadomość z pytaniem - powiedz mi, jak zwracasz się do babci/dziadka po śląsku? Jak się mówi, żeby okazać szacunek- tzn.,...

Wiele się pisze i mówi o węglu, który jednocześnie przyczynił się do rozwoju i rozkwitu Górnego Śląska, a poprzez przemysł i szkody górnicze spowodowane...

Hymn Śląska zaprezentowany został podczas 12 Marszu Autonomii. Słowa w języku śląskim, czeskim, niemieckim i polskim prezentuję Wam poniżej. Zdaniem twórców hymnu, dzieło miało...

Dziś przygotowałem dla Was drugą część quizu sprawdzającego jak dobrze znacie ślonsko godka. Jest trochę trudniejsza niż poprzednia zabawa, przygotowałem kilka podchwytliwych pytań, ale...

Biblia po śląsku to ponad 600 stron, na które składają się cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie, Listy Św. Pawła, Listy Powszechne i Apokalipsa św. Jana. Obecnie nic nie stoi już na przeszkodzie, aby Nowy Testament po śląsku był czytany na przykład podczas Wigilii.

W skrócie: Prawica nie ma pomysłu na “zagospodarowanie” potrzeb etnicznych Ślązaków Ślązacy są odporni na nachalny i propolski patriotyzm w wydaniu tak zwanych...

Szolka tyju kojarzy mi się z międzypokoleniowym spotkaniem, kiedy przychodzę do babci i słyszę – siednij sie wnusiu, zrobia ci tyju. Ja babcia –...

Język regionalny jest pojęciem prawnym, które określa mowę używaną na terenie określonego państwa, która jednocześnie nie jest dialektem języka urzędowego, ani językiem migrantów. W...

Polskiej ortografii i gramatyki każdy uczył się w szkole. Lecz nikogo z nas nie uczono, jak pisać po śląsku. Dlatego na pierwszy rzut oka zapis śląskiej mowy może dla wielu z Was być trudny. Jednak nic bardziej mylnego! Śląski alfabet po pewnym czasie wchodzi w krew!

Dla wielu osób nieodłącznym atrybutem śląskości jest posługiwanie się w życiu codziennym ślonskom godkom. Nie ważne jest, czy piszemy i mówimy poprawnie, czy z...

Większość z nas czuje dumę z bycia Ślązakiem. I słusznie! Mówiąc za Sándorem Márai - to wielki dar mówić i pisać w sekretnym języku...

Śląska tyta to prezent dla pierwszoklasisty, który po latach zabawy i beztroski musi w końcu przekroczyć próg szkoły. Powiedzieć można, że tyta jest czymś w rodzaju pocieszenia, którym obdarowuje się dzieciaka, aby uprzyjemnić wkroczenie w odpowiedzialne życie.

Jak wiadomo najlepiej uczy się poprzez zabawę. Dlatego przygotowałem dla Was kolejny quiz, tym razem pod tytułem „Śląskie zwyczaje świąteczne”. Dotyczy on tradycyjnych regionalnych...

Ftoś kejś pedzioł, iże ślōnskie kreple to niy je to samo, co polskie pączki. Jŏ tam niy wiym - u mje w dōma krepli sie nie warziło bo moja mamulka takich tustych maszketōw niy lubi. Ja - tortensztik, kopa, kołŏcz z posypkōm abo inksze ajnfachowe maszkety jŏ za bajtla jŏd bez kożdy wikynd. Dōmowego krepla jŏ nikyj niy zjŏd.

Spore poruszenie w regionalnych mediach oraz wśród samych Ślązaków wywołało przyznanie najważniejszej polskiej nagrody literackiej Nike Zbigniewowi Rokicie, za jego reportaż „Kajś. Opowieść o...

Jo bych tych polityków, kerzi gŏdajōm – ôd ludzi my sōm i Polsce ino przajymy – na sztyry strōny świata raus wygōnioł. Ino ze rajzyntasiōm, flaszkōm wody i korōnkōm, co by do swojigo Pōnbōczka porzykać mogli, jak śniŏdać niy bydōm co mieli, abo cliwić sie im bydzie. Co by Araberōw, Rusōw, Niymcōw i Murzinōw ô szolka wody i sznitka chleba prosić musieli.

Powstał dykcjonorz, czyli internetowy słownik śląski w którym systematycznie dodawane są śląskie słowa wraz z odmianą i przykładowymi propozycjami użycia. Autorami serwisu są Stasiek Neblik...

Kusik to jedno z najpiękniejszych śląskich słów. Po polsku znaczy dokładnie to samo co buziak, całus, pocałunek. Ale po śląsku brzmi przecież jakoś magiczniej,...

Śląski kołocz. Małe słowo, a osobom spoza Śląska potrafi sprawić wiele problemów. Śląski kołocz to maszket, składający się z ciasta drożdżowego, z warstwy makowej,...

Śląskie tradycje wielkanocne są bogate i różnią się od siebie nawet na terenie samego Górnego Śląska. Część z tradycji pochodzi z obszaru obecnych Niemiec,...

https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien-Kolocz-na-droga.mp4 Dzięki współpracy z reżyserem filmu – Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien - kołocz na droga. Film jest dostępny w polskiej...

Śląska rodzina: babcia Felieton dostępny jest w dwóch wersjach językowych. Kliknij na "następny" aby poczytać po śląsku: Ślōnskŏ familijŏ: starka Babcia kojarzy mi się z...

Ślązaku, jeśli wydaje Ci się, że nie masz z muzułmanami nic wspólnego to przekonam Cię, że jesteś w ogromnym błędzie. Zebrałem sześć punktów, w...

Książka „Karol Godula. Zostać milionerem” to fabularyzowana biografia jednej z najwybitniejszych postaci Górnego Śląska. Karl Godulla, syn leśnika, urodzony w Makoszowach udowodnił dzięki swojej...

Mianujom mie Hanka to monodram, w którym w główną i jedyną rolę wcieliła się znakomita aktorka Grażyna Bułka, znana wszystkim z Cholonka - sztandarowej...

Tradycyjna śląska palma wielkanocna różni się zasadniczo od polskich, które zobaczyć możemy w telewizji lub Internecie. Zgodnie ze zwyczajem śląska palma nie jest duża...

https://tuudi.net/slaskie_filmy/Oberschlesien_tu_gdzie_sie_spotkalismy.mp4 Dzięki współpracy z reżyserem filmu - Michałem Majerskim możecie legalnie i za darmo zobaczyć film Oberschlesien: tu gdzie się spotkaliśmy. Film jest dostępny w...

Zolyty to po polsku randka. Na zŏlyty karlus prosi frelka, kero fest mu sie spodobała abo swoja dziouszka abo libsta, keryj przaje. To je fest wŏżne, aby pamiyntać, iże na zolyty to niy ino na poczōntku kōnszachtu, ale durś łazić.

Podczas nadchodzącego Spisu Powszechnego każdy obywatel i obywatelka RP zostanie poproszony o odpowiedź na szereg pytań. Najistotniejszymi dla nas Ślązaków będą te, odnoszące się...

Śląska klawiatura i słownik dla systemu Android oraz iOS jest dostępna dzięki aplikacji SwiftKey Keyboard. Aplikacja wprowadzi śląskie litery na klawiaturę Waszego telefonu (w nowszych...

Rozmowy z osobami spoza Śląska są bardzo inspirujące. Może powstać z tego felieton o Yeti, który okaże się najbardziej popularnym wpisem w ubiegłym roku....

Moi drodzy, dzisiaj zachęcam Was do sprawdzenia swojej wiedzy o śląskich zwyczajach wielkanocnych. W quizie oprócz śląskich tradycji zawarłem także kilka - mam nadzieję...

Od wielu lat powtarzam, że śląskie elity praktycznie nie istnieją. Jaskrawym przykładem intelektualnej zapaści naszych przedstawicieli są śląscy posłowie, którzy w zdecydowanej większości przypadków...

Wydawać by się mogło, że hołda to symbol najbardziej śląski, jaki możemy sobie wyobrazić. Bo przecież w parze z szybem kopalnianym tworzy unikatowy i...

Zbiór opowiadań "Leanderka. 5 ôsprowek po naszymu" to śląskojęzyczny debiut Rafała Szymy. Zawarte w nim teksty to współczesna, nowoczesna proza pozbawiona folklorystycznego charakteru. Język...

Pewnie Was zasmucę, że odpowiem na powyższe pytanie - nie wiem. Każdy powinien rozsądzić to we własnym sercu i wedle własnego sumienia. Można oczywiście...

Agata Krypczyk na otwarciu Campusu Polska Przyszłości zapytała Rafała Trzaskowskiego i Donalda i Tuska, kiedy wreszcie Polska uzna śląski za język regionalny? Trzaskowski dość szybko odpowiedział, że ma żonę z Rybnika, więc popiera ten postulat. Tusk stwierdził natomiast, że "ojca dzieci uczyć nie należy" i przypomniał, że wraz z innymi pięcioma Kaszubami w sejmie i senacie uzyskali dla kaszubskiego status języka regionalnego.

Myli się ten, kto sądzi, iż edukacja seksualna ma niewiele wspólnego z uznaniem śląskiego za język. Za jedną i drugą inicjatywą stoją podobne argumenty....

Jest w języku śląskim słowo, które uwielbiam za jego niedosłowność i uniwersalność. To rajzyfiber. Etymologia słowa jest prosta. Wystarczy z niemieckiego połączyć die Reise (podróż)...

Słowami wyrażamy świat - to co widzimy, co odczuwamy. Każde słowo niesie ze sobą określony ładunek emocjonalny: smutek, radość, piękno, ciepłe wspomnienie. Jakie są...

Dziennik Księdza Franza Pawlara to wspomnienia z końca II Wojny Światowej, które pokazują nam, że wojna jest ogromną tragedią bez względu na narodowość stron...

Przygotowałem dla Was konkurs, w którym macie okazję wygrać dwa egzemplarze najnowszej książki Rafała Szymy - Leanderka. Jestem w trakcie lektury i mogę powiedzieć,...

Auchan Mikołów z pomocą Towarzystwa Pro Loquela Silesiana już po raz drugi, z okazji swoich urodzin przygotował specjalną gazetkę po śląsku. Opinie na jej...

Teatralna wersja niezrealizowanego dotąd scenariusza filmowego Ingmara Villqista to dzieło wyjątkowe. Z pewnością jedno z najważniejszych w dotychczasowym dorobku autora. Bardzo osobiste (autor urodził się...