Naukowe i dyplomowe prace o Górnym Śląsku

Strona powstała z myślą, aby zebrać w jednym miejscu prace dyplomowe i naukowe, których tematyka dotyczy historii, kultury, społeczeństwa i gospodarki Górnego Śląska. Nie oszukujmy się – większość prac magisterskich i licencjackich nie zostanie nigdy przeczytana przez więcej niż garstkę osób. Chciałbym, aby trud włożony w stworzenie prac dyplomowych nie poszedł na marne.

Jeśli jesteś autorem pracy dyplomowej (licencjackiej lub magisterskiej) lub naukowej o śląskiej tematyce i chcesz, aby znalazła się w poniższym zestawieniu – wyślij plik PDF na adres tuudi@tuudi.net wraz z dopiskiem „Oświadczam, że jestem autorem pracy i wyrażam zgodę na nieodpłatne umieszczenie jej w serwisie Tuudi.net.”

Proszę także o podpis w poniższym formacie:

Imię i nazwisko autora, tytuł pracy, nazwa uczelni, rok , rodzaj pracy (magisterska, licencjacka, doktorska, artykuł).

Pomóż mi stworzyć katalog prac magisterskich, licencjackich i naukowych, który będzie kolejną cegiełką w uniwersyteckim badaniu zagadnień Górnego Śląska. Jeśli myślisz, że możesz pomóc w jakiś sposób lub jeśli po prostu chcesz do mnie napisać – nie wahaj się i zrób to już teraz.

Prace naukowe i dyplomowe o Górnym Śląsku

AUTORTYTUŁUCZELNIAROK PUBLIKACJITYP PRACYLINK
Glenn DaeninckDe virtuele Sileziërs: netnografie van een regionale identiteitUGent. Faculteit Letteren en Wijsbegeerte2012magisterskaPOCZYTAJ
Mateusz SzymańskiSprawa Górnego Śląska w latach 1918 – 1922Uniwersytet Pedagogiczny2016licencjackaPOCZYTAJ
Brendan Jeffrey KarchNationalism on the Margins: Silesians between Germany and Poland, 1848-1945Harvard University2010doktoratPOCZYTAJ
Artur CzesakMowa Górnoślązaków: nowe otwarcie Uniwersytet Jagiellońskiartykuł POCZYTAJ
Magdalena DembinskaAdapting to the Changing Context of Choice: Unrecognized Silesians and RusynsMcGill University2008artykułPOCZYTAJ
Michał Buchowski
& Katarzyna Chlewińska
Do Silesians Exist and can Silesia be Autonomous? Limits of Ethno-Political Tolerance in PolandAdam Mickiewicz University of Poznań
2012artykułPOCZYTAJ
Tymoteusz KrólProblemy narodu śląskiego w piosenkach śpiewanych w języku śląskimUniwersytet Warszawski2016artykuł POCZYTAJ
Robert PrzeliorzProblemy przestrzeni Starego Miasta w Mysłowicach i kierunki rewitalizacjiWyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy w Katowicach2015licencjackaPOCZYTAJ
Karolina GlückWizerunek Ślązaków we współczesnym kinie śląskim i polskimUniwersytet Śląski2016magisterskaPOCZYTAJ
Aleksandra Kunce, Zbigniew KadłubekMyśleć ŚląskWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach2007książkaPOCZYTAJ
Ewelina SzczepanikTożsamość górnośląska w spektaklu „Piąta strona świata” w reżyserii Roberta TalarczykaUniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu2014licencjackaPOCZYTAJ
Henryk JaroszewiczWspółczesna śląszczyzna - dlaczego tak trudno o niej rozmawiać?Uniwersytet Wrocławski2013artykułPOCZYTAJ
Henryk JaroszewiczJęzyk śląski – po co, jaki i dla kogo?
Uniwersytet Wrocławski2012referatPOCZYTAJ
Ewa MichnaOdrębność językowa małych grup etnicznych i jej rola w procesach walki o uznanie oraz polityce tożsamości. Analiza porównawcza sytuacji Rusinów karpackich i ŚlązakówUniwersytet Jagielloński 2014artykułPOCZYTAJ
Ewa MichnaNarodowy spis powszechny ludności i mieszkań w 2011 r. I jego wykorzystanie w polityce tożsamości i walce o uznanie. Casus ŚlązakówUniwersytet Jagielloński 2011artykułPOCZYTAJ
Tomasz KamusellaSilesian: From Gwara to Language After 1989University of St Andrews2015artykułPOCZYTAJ
Artur CzesakKompetencje tłumaczy na język śląski Uniwersytet Jagielloński2012artykułPOCZYTAJ
Gerd HentschelCzy mogą powstać śląski, kaszubski albo góralski język nieliteracki?Uniwersytet Opolski2002artykułPOCZYTAJ
M. Kornacka-GrzonkaGórny Śląsk - dom "ukrytej opcji niemieckiej"?Uniwersytet Śląski2013artykułPOCZYTAJ
Amanda JeleńSystem Opieki zdrowotnej w Województwie ŚląskimWyższa Szkoła Informatyczno - Medyczna w Chorzowie2015licencjackaPOCZYTAJ
Piotr ZającSocjologia niewidzialnych miast – analiza miejsc magicznych w RybnikuUniwersytet Śląski 2012licencjackaPOCZYTAJ
Katarzyna BraszczokLudwik Kohutek : studium biobibliograficzneUniwersytet Śląski1994 magisterskaPOCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaŚwiadczenia emerytalne związane z pracą w górnictwie na przestrzeni dziejówUniwersytet Ekonomiczny w Katowicach2016artykułPOCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaŚwiadczenia emerytalno-rentowe związane z pracą w górnictwie w okresie międzywojennym w PolsceUniwersytet Ekonomiczny w Katowicach2016artykułPOCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaSpadek zatrudnienia wśród górników węgla kamiennego w kolejnych etapach restrukturyzacji branży na Górnym Śląsku.Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach2013artykuł POCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaRozwój górnictwa w regionie Świętokrzyskim i na Górnym ŚląskuUniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach2016artykuł POCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaTaking advantage of industrial heritage for the needs of tourism in the Silesian province.Lviv University2013artykuł POCZYTAJ
A. Kaczmarska, A. PrzybyłkaWykorzystanie potencjału przemysłowego i poprzemysłowego na potrzeby turystyki. Przykład Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiegoUniwersytet Ekonomiczny w Katowicach2010artykuł POCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłkaStarzy ludzie w rodzinach górniczychRegionalny Ośrodek Polityki Społecznej 2007artykuł POCZYTAJ
Wojciech KawkaMateriały z grodzisk stożkowatych w Tarnowicach Starych i Woźnikach w zbiorach Muzeum Górnośląskiego w BytomiuMuzeum Górnośląskie w Bytomiu2015artykułPOCZYTAJ
Wojciech KawkaMurowane wieże na zamkach księstwa opolsko-raciborskiego i księstw sukcesorskich od XIII do połowy XVI wiekuUniwersytet Jagielloński
2014magisterskaPOCZYTAJ
Jarosław RolakŚlązacy z Błękitnej Armii generała Józefa HalleraUniwersytet Śląski2007magisterskaPOCZYTAJ
Wojciech BeniszChwałęcice w świetle koncepcji społecznego wytwarzania przestrzeni Bohdana JałowieckiegoUniwersytet Śląski2007artykułPOCZYTAJ
Wojciech BeniszQuo vadis Chwałęcice?Uniwersytet Śląski2007licencjatPOCZYTAJ
Arkadiusz PrzybyłokMury miejskie na Górnym Śląsku w późnym średniowieczuUniwersytet Łódzki2014
doktoratPOCZYTAJ
Maciej MętrakZachodniosłowiański internet mniejszościowy
– medium masowe czy hobby pasjonatów?
Uniwersytet Warszawski2014artykułPOCZYTAJ
Maciej MętrakGwara? Godka? Język? Śląska tożsamość językowa
w mediach elektronicznych
Uniwersytet Warszawski2015artykułPOCZYTAJ
Joanna StebelTłumaczenie wybranych fragmentów "Mechanicznej pomarańczy" Anthony'ego Burgessa na etnolekt górnośląski w świetle lingwistyki kognitywnejUniwersytet Śląski2017praca magisterskaPOCZYTAJ
Justyna NieslerEdukacja regionalna na Górnym Śląsku: historia, współczesność, perspektywyUniwersytet Śląski2018praca magisterskaPOCZYTAJ
Zbigniew GreńProblematyka językowa w górnośląskich i zaolziańskich dyskusjach internetowychUniwersytet Warszawski2009artykułPOCZYTAJ
Sebastian FischerDuszpasterstwo małżeństw osób o róznej przynależności wyznaniowej w Kościele rzymskokatolickim i w Kościele Ewangelicko-Augsburskim w RP na przykładzie MikołowaUniwersytet Śląski2017praca magisterskaPOCZYTAJ
dr Henryk JaroszewiczKrytyka prób emancypacji śląszczyzny.
Płaszczyzna prawno-ustrojowa,
społeczno-polityczna i personalna
Uniwersytet Wrocławski2019artykułPOCZYTAJ
dr Henryk JaroszewiczDlaczego rozmowa jest tak trudna?Uniwersytet Wrocławski2013artykułPOCZYTAJ
dr Henryk JaroszewiczO konieczności doskonalenia języka śląskiegoUniwersytet Wrocławski2020artykułPOCZYTAJ
dr Henryk JaroszewiczJaki będzie Dykcjōnŏrz ślōnskigo jynzyka literackigo (DŚJL)?
Uniwersytet Wrocławski2020artykułPOCZYTAJ
Wojciech MadejaOswoić nieoswajalne, czyli o przestrzeni filmowej w filmie Perła w Koronie Kazimierza KutzaRegionalny Instytut Kultury w Katowicach2018artykułPOCZYTAJ
Henryk PostawkaGórki Śląskie - Krajobraz przeszłości według źródeł pisanych i przekazów ustnychArchaeGraph Wydawnictwo Naukowe2019monografiaPOCZYTAJ
dr hab. Ewa Michna, prof. UJPomiędzy odzyskiwaniem pamięci a „odpominaniem”. II wojna światowa i Tragedia Górnośląska w narracjach dążących do emancypacji liderów śląskichUniwersytet Jagielloński2015artykułPOCZYTAJ
dr hab. Ewa Michna, prof. UJŚlązacy między polityczną podmiotowością a poczuciem uprzedmiotowieniaUniwersytet Jagielloński2018artykułPOCZYTAJ
Marcin NorasMałżeństwa w parafii Bieruń w latach 1850 - 1874Uniwersytet Warszawski2021praca magisterskaPOCZYTAJ
prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-Matusik"Sage vom Wassermann" Augusta Scholtisa między tradycją a nowoczesnościInstytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego2019artykułPOCZYTAJ
prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-MatusikLas w literaturze niemieckiej na Górnym ŚląskuInstytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego2019artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaŚląsk – bez zmian (?) Ludzie, kultura i społeczność śląska w perspektywie postkolonialnejWydział Humanistyczny AGH2017książkaPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaAdaptacja? Asymilacja? Wykluczenie?
Powojenna polityka państwa polskiego
wobec Ślązaków
Wydział Humanistyczny AGH2016artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaPamięć o przeszłości grup w dyskusjach dotyczących aglomeracji „Silesia”Wydział Humanistyczny AGH2008artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaPamięć o przeszłości w kulturze śląskiejWydział Humanistyczny AGH2014artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaCzego nas uczą spisy powszechne ludności?Wydział Humanistyczny AGH2015artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaPolityka historyczna na Śląsku. Niemcy – Polacy - ŚlązacyWydział Humanistyczny AGH2015artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaSocjologiczne przesłanki powstania „narodu śląskiego”Wydział Humanistyczny AGH2005artykułPOCZYTAJ
prof. dr hab. Maria SzmejaSpisy narodowe, ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych a budowa tożsamości śląskiejWydział Humanistyczny AGH2015artykułPOCZYTAJ
prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-MatusikPostać Wojciecha Korfantego w prozie Horsta BienkaInstytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego2011artykułPOCZYTAJ
prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-MatusikCholonek, czyli obraz Górnoślązaków? Kilka uwag o powieści Janoscha z perspektywy imagologicznejInstytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego2013artykułPOCZYTAJ
prof. UŚ dr hab. Nina Nowara-MatusikŚwiat i antyświat w krótkich formach epickich
Augusta Scholtisa
Instytut Literaturoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego2012artykułPOCZYTAJ
Ryszard WyleciołKonceptualizacja pojęcia „wędrówka” na podstawie wybranych fragmentów powieści „Kajś” Zbigniewa Rokity. Analiza utworu w ujęciu kognitywnymWydawnictwo Naukowe TYGIEL2023artykułPOCZYTAJ
Ryszard WyleciołKonceptualizacja pojęcia HAJMAT. Analiza w ujęciu kognitywnymWydawnictwo Naukowe TYGIEL2022artykułPOCZYTAJ
Mateusz PawełczykŚlązacy – tożsamość a wizerunek w produkcjach filmowychUniwersytet Wrocławski2018licencjackaPOCZYTAJ
Mateusz PawełczykFilm niezależny na Śląsku - charakterystyka recepcji zjawiska po roku 1989Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego2020magisterskaPOCZYTAJ
Rafał CieplokAmatorski Klub Filmowy "iks" z Mikołowa
jako przedstawiciel kina amatorskiego w Górnym Śląsku
Szkoła Filmowa im. Krzysztofa Kieślowskiego Uniwersytetu Śląskiego2023licencjackaPOCZYTAJ

Język śląski – argumenty naukowe przemawiające za uznaniem za język regionalny

AUTORTYTUŁPrzewodni CYTATLINK DO POBRANIA
prof. dr hab. Bogusław WyderkaO standaryzacji języka śląskiego"Standaryzacja języka śląskiego jest procesem otwartym."POBIERZ
prof. dr hab. Jolanta TamborStatus języka a wola ludu i kodyfikacja : przypadek śląski"Zważywszy jednak na wskazane wcześniej korzyści z posiadania przez grupę języka, nie ma powodu, by mowy Ślązaków za język regionalny nie uznać."POBIERZ
dr Artur CzesakKompetencje tłumaczy na język śląski
"Na wstępie należy zauważyć, że niełatwo jest mówić nawet o samej
kompetencji językowej w obrębie śląszczyzny, ponieważ jest ona językiem in statu nascendi."
POBIERZ
prof. dr hab. Bogusław WyderkaOpinia o poselskim projekcie Ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw "Po wielu latach dyskusji i wielu przemyśleniach uważam, że w obecnych uwarunkowaniach cywilizacyjnych i społecznych nie da się powstrzymać śląskiego ruchu językowego i nie należy tego czynić. Musimy też przyjąć, że mamy do czynienia ze zjawiskiem wyłaniania się pokrewnego polszczyźnie języka zachodniosłowiańskiego."POBIERZ
prof. dr hab. Marek S. Szczepański Opinia do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw (druk nr 3835)
"W tym miejscu można przyjąć, że język śląski spełnia kryteria definicji języka regionalnego podane w Europejskiej Karcie Języków Regionalnych lub Mniejszościowych ."POBIERZ
prof. dr hab. Jolanta TamborOpinia merytoryczna na temat poselskiego projektu ustawy o zmianie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw"Status języka mniejszościowego oraz status języka regionalnego jest w dzisiejszym świecie wyłącznie kwestią prawno-polityczną."POBIERZ
dr hab., prof. AGH Maria Szmeja Opinia o zmianie Ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw.
"Wydaje mi się, że uznanie języka śląskiego (języków śląskich) za język regionalny ma kolosalne znaczenie dla pozytywnego nastawienia ludzi żyjących na Śląsku."POBIERZ
dr hab., prof UŚ Małgorzata MyśliwiecŚlōnskŏ godka – przaśny folklor czy język regionalny?"Za uznaniem mowy śląskiej za język regionalny przemawia nie tylko fakt społecznego oczekiwania, ale także znaczny stopień zaawansowania prac nad kodyfikacją ślōnskiej godki i powstawania kolejnych dzieł tzw. kultury wysokiej."POBIERZ
dr Artur CzesakGóralski i śląski - mikrojęzyki literackie in statu nascendi?"Wydaje się, że omawiane systemy językowe, ciągle poszerzając zakres swego występowania, spełniają już kryteria, by nazwać je mikrojęzykami literackimi w rozumieniu A. Duliczenki."POBIERZ
dr Artur CzesakMowa Górnoślązaków - nowe otwarcie?"Dialektolodzy polscy i językoznawcy poloniści nadal gotowi są wieść spory o status kaszubszczyzny i skłaniać się ku uznawaniu jej za dialekt „polski” bądź „spolonizowany”, a tymczasem polityczna decyzja Sejmu i uznanie „języka ka­szubskiego” za język regionalny przyszły w pewnym sensie znienacka i zmieniły sytuację prawną. Od tego momentu na przykład raporty statystyczne zaliczają kaszubski do ogólnej kategorii języków „niepolskich”, mimo że brzmi to zaskakująco."POBIERZ
dr hab. Henryk JaroszewiczJęzyk śląski – po co, jaki i dla kogo?"Ukonstytuowanie się języka śląskiego to konieczna, nie dająca się pominąć składowa część procesu budzenia się śląskiej, regionalnej tożsamości. Tak jak Język śląski potrzebuje Ślązaków, tak Ślązacy potrzebują języka śląskiego."POBIERZ
dr hab. Tomasz KamusellaCzy śląszczyzna jest językiem?
"Śląszczyzna jak najbardziej jest predestynowana do tego aby zostać uznana za język etniczny (lub chociażby regionalny) chroniony przez prawodawstwo Polski i Rady Europy."POBIERZ
dr hab., prof UAM Tomasz WicherkiewiczOpinia w kwestii poselskiej inicjatywy ustawodawczej o nadanie śląskiemu statusu języka regionalnego"W świetle przedstawionych powyżej faktów, nie ma przeciwwskazań, by śląski uznany został – w myśl postanowień polskiego i międzynarodowego ustawodawstwa – za drugi, obok kaszubskiego, język regionalny w Rzeczypospolitej Polskiej."POBIERZ
Juan LajoOpinia w kwestii języka śląskiego"Ze studiów moich wypływa wniosek, że śląski jest odrębnym językiem słowiańskim (lechickim), który zajmuje pozycję między językiem polskim i czeskim, a przy tym ma pewne cechy obce obu tym językom."POBIERZ
dr hab. Henryk JaroszewiczCzy można mówić o istnieniu śląskiego języka literackiego?"Konkluzją niniejszej pracy musi być stwierdzenie, że formułowane przed dekadą tezy polskich naukowców dowodzące niemożności wykształcenia się literackiej odmiany śląszczyzny straciły swoją aktualność. (…) Wszystko to pozwala postawić tezę, że w drugiej dekadzie XXI w. doszło do wykształcenia się śląskiego języka literackiego."POBIERZ
dr hab. Henryk JaroszewiczRozwój języka Górnoślązaków w XXI w. "Nie ulega wątpliwości, że czynnikiem, który mógłby pozwolić na podtrzymanie takiego tempa rozwoju języka śląskiego, byłoby oficjalne podniesienie tego kodu w Polsce do rangi języka regionalnego."POBIERZ
dr hab. Henryk JaroszewiczWspółczesny rozwój etnolektu śląskiego na tle językowych procesów emancypacyjnych w Europie
"(...) Można stwierdzić, że proces emancypacji śląszczyzny to problem badawczy, którego polonistyka — i szerzej slawistyka — nie może ignorować."POBIERZ
dr hab. Sławomir Łodziński Opinia na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw (Druk Sejmowy nr 567)>"Etnolekt śląski” stał się już na tyle ważnym „faktem” społecznym, że nie może być niedostrzegany i ignorowany przez państwo. Można to uczynić poprzez ostrożny proces uznawania go za język regionalny."<POBIERZ
dr hab., prof. UO Anna Śliz
Opinia o projekcie ustawy o zmianie ustawy o mniejszościach narodowych
i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także niektórych innych ustaw
druk nr 2699
"Tak więc zarówno w sensie obowiązującej w Polsce ustawy o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz języku regionalnym, jak i w oparciu o naukowe definicje mniejszości etnicznych, społeczność Śląska wpisuje się w warunki sprzyjające uznaniu jej za mniejszość etniczną."POBIERZ
dr hab. prof. UŚ Zbigniew KadłubekEkspertyza dotycząca sytuacji etnolektu górnośląskiego"Nie ma właściwie, jeśli popatrzy się rzetelnie i bez emocji, problemu, nie istnieje żadna bariera, żeby zgodzić się na to, że etnolekt górnośląski sprzyja integralności polskiego państwa, że współbuduje to państwo, że także mógłby zostać uznany za część procesów nazywanych „dobra zmianą” przez obóz rządzący. "POBIERZ
dr Artur CzesakJęzyk śląski. Językoznawstwo, humanizm, prawo"Używający w mowie i piśmie języka śląskiego jego użytkownicy mają prawo do wyrażania swojego uczucia i poglądu, Państwo zaś powinno swoim obywatelom troszczącym się o język, czyli najbardziej kruchy element niematerialnego dziedzictwa kulturowego zawierający i wyrażający ich grupową tożsamość, udzielać pomocy w jego ochronie, w przeciwdziałaniu jego zanikowi, a także w działaniach mających na celu jego rozwój. (...) Odmawianie uznania języka, gdy jego użytkownicy używają go i uważają za odrębny język, jest anachronizmem i działaniem bezzasadnym."POBIERZ
dr hab. Henryk JaroszewiczLeksyka współczesnego śląskiego języka literackiego"Opierając się w głównej mierze na kryteriach socjolingwistycznych — współczesną mowę Ślązaków traktuje się w kategoriach samodzielnego języka literackiego, który wyodrębnił się w ostatnich dwóch dekadach z dialektu śląskiego języka polskiego."POBIERZ
Jesteś autorem / autorką pracy o Górnym Śląsku? Wyślij publikację na adres tuudi@tuudi.net. Dodam ją do powyższego spisu.